ಭವಿಷ್ಯದ ಕುಡಿಗಳಿಗೆ ತಿಳಿಸಿ; ಆದರ್ಶದ ಕನಸುಕಟ್ಟಬಲ್ಲ 

ಭಾರತ-ಭಾರತಿ ಪುಸ್ತಕಗಳು

ನಾನೇನಾಗಬೇಕು? - ಇದು ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಕಾಡುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಶ್ನೆ. ಉತ್ತರ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವುದು ಬಹು ಕಷ್ಟದ ಕೆಲಸ. ಯಾಕೆಂದರೆ ನಾನೇನಾಗಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ನನಗೆ ತಿಳಿಸುವ ರೋಲ್‌ಮಾಡೆಲ್ (ಆದರ್ಶ) ನಮ್ಮೆದುರಿಗಿರಬೇಕು. ಆಗ ನಾವು 'ನಾನು ಸರ್. ಎಂ. ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಯ್ಯನವರಂತಾಗಬೇಕು; ಜಗದೀಶ್ ಚಂದ್ರ ಬೋಸ್‌ರಂತಾಗಬೇಕು, ವಿವೇಕಾನಂದರು ನೀಡಿದ ಆದರ್ಶದ ಮೇಲೆ ಬದುಕಬೇಕು, ಸುಭಾಷ್-ಸಾವರ್‌ಕರ್‌ರಂತಹ ಸಾಹಸಿ-ಚಾಣಾಕ್ಷ ನಾನಾಗಬೇಕು...’ - ಎಂದು ಸುಲಭವಾಗಿ ನಿಶ್ಚಯಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ ಇಂದು ನಮ್ಮ ಶಿಕ್ಷಿತ ಸಮೂಹದ ಮುಂದೆ, ಮಕ್ಕಳ ಮುಂದೆ ’ರೋಲ್ ಮಾಡೆಲ್’ಗಳೇ ಇಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಶಿಕ್ಷಣ ಪದ್ಧತಿಯಂತೂ ಈ ಕೆಲಸದಿಂದ ಎಂದೋ ವಿಮುಖವಾಗಿದೆ.

ನಮ್ಮ ಶಿಕ್ಷಣ ಪದ್ಧತಿಗಳಿಂದಾಗಿ ವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಿಂದು ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ. ಮಗುವಿನ ಸಮಗ್ರ ವಿಕಾಸದ ಕೇಂದ್ರವಾಗಬೇಕಿದ್ದ ಶಾಲೆ, ಬರಿ ಅಕ್ಷರ ಕಲಿಕೆಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ.

ಜೀವನಾನುಭವವನ್ನು ಗಳಿಸಲು, ಬದುಕಲು ಕಲಿಯಲು, ಹೊರಗಿನ ಪ್ರಪಂಚದೊಂದಿಗೆ ಮಕ್ಕಳು ಬೆರೆಯುವುದೇ ಉಪಾಯ. ಎಷ್ಟೇ ಅಂಕ ಗಳಿಸಿದರೂ ಒಬ್ಬ ಒಳ್ಳೆಯ ಮನುಷ್ಯನಾಗಬೇಕಾದರೆ, ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ನೋಡಬೇಕು, ಕೇಳಬೇಕು, ಓದಬೇಕು, ಅನುಭವಿಸಬೇಕು. ಆಗ ಮಾತ್ರ ಮಕ್ಕಳು ಪ್ರಪಂಚವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯ. ತಮ್ಮ ಬದುಕಿಗೊಂದು ಅರ್ಥ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯ.

ಶಿಕ್ಷಣದಿಂದ ವಂಚಿತವಾದ ಬದುಕುವ ಕಲೆ ಹಾಗೂ ರೋಲ್ ಮಾಡೆಲ್(ಮಾದರಿ)ಗಳನ್ನು ಮಕ್ಕಳ ಮುಂದಿಡುವ ಸಲುವಾಗಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ರಾಷ್ಟ್ರೋತ್ಥಾನ ಸಾಹಿತ್ಯ ಭಾರತ-ಭಾರತಿ ಎಂಬ ಮಕ್ಕಳ ಪುಸ್ತಕ ಮಾಲೆಯನ್ನು ಹೊರತಂದಿದೆ. ಅನಾದಿಕಾಲದಿಂದ ಆಧುನಿಕ ಕಾಲದವರೆಗಿನ ಭಾರತಮಾತೆಯ ಪತ್ರರತ್ನರ ಬದುಕಿನ ಕ್ಷಣಗಳ ಮೇಲೆ ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲಿ; ಯಾಕೆ ಬದುಕಬೇಕು-ಹೇಗೆ ಬದುಕಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ಭವಿಷ್ಯದ ಕುಡಿಗಳಿಗೆ ತಿಳಿಸಿ; ಆದರ್ಶದ ಕನಸುಕಟ್ಟಬಲ್ಲ ಪುಸ್ತಕಮಾಲೆಯೆಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆ ಈ ಭಾರತ-ಭಾರತಿ ಪುಸ್ತಕ ಮಾಲೆಯದ್ದು.

೧೯೭೨ರ ನವೆಂಬರ್ ೫ರಂದು ರಾಜ್ಯದ ೩೬ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಹತ್ತು ಪುಸ್ತಕಗಳ ಬಿಡುಗಡೆಯೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ಭಾರತ-ಭಾರತಿ ಪುಸ್ತಕಮಾಲೆಯು ಕನ್ನಡ ಪ್ರಕಟಣೆಯ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲೊಂದು ಹೊಸ ದಾಖಲೆ ನಿರ್ಮಿಸಿತು. ಅಂದು ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಿದ ಮಕ್ಕಳ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಪಿತಾಮಹ ಜಿ.ಪಿ. ರಾಜರತ್ನಂ ’ಭಾರತ-ಭಾರತಿ ಪುಸ್ತಕವಲ್ಲ, ಪೂಜೆ...’ ಎಂದಿದ್ದರು. ಇದು ಅಕ್ಷರಶಃ ಸತ್ಯವೇ ಆಗಿದೆ.

"ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ವಿಚಾರ ಶಕ್ತಿ, ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ದೃಷ್ಟಿ ಕೊಡಬೇಕು. ವಿಚಾರಶಕ್ತಿ ಉದ್ದೀಪನಗೊಳಿಸಿದಲ್ಲಿ, ವ್ಯಕ್ತಿ ಅವಿವೇಕಿಯಾಗಲಾರ, ವಿವೇಕಿ ಆಗಿಯೇ ಆಗುವನು. ಭರತಖಂಡದ ಸಾವಿರಾರು ಮಹಾಪುರುಷರಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿಪಡೆದು ನಮ್ಮ ಎಳೆಯ ಜನಾಂಗ ಬೆಳೆದು ನಾಡನ್ನು ಮೇಲಕ್ಕೆತ್ತಬೇಕು, ಅದರ ಕೀರ್ತಿ ಜಗದ್ವಿಖ್ಯಾತವಾಗಬೇಕು- ಎಂಬ ಉದ್ದೇಶ ’ಭಾರತ-ಭಾರತಿ’ಪುಸ್ತಕ ಸಂಪದದಲ್ಲಿದೆ."

                                                                                                              -  ಕೆ.ವಿ. ಪುಟ್ಟಪ್ಪ 

  ೧೯೭೧ರಲ್ಲಿ ಈ ಕಲ್ಪನೆಯ ಬೀಜಾಂಕುರವಾಯಿತು. ರಾಷ್ಟ್ರೋತ್ಥಾನ ಪರಿಷತ್‌ನ ಅಂದಿನ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ನಂ. ಮಧ್ವರಾವ್ ಅವರ ಯೋಚನೆ, ಆರೆಸ್ಸೆಸ್‌ನ ಪ್ರಚಾರಕರಾದ ಯಾದವರಾವ್ ಜೋಶಿ ಅವರ ಹಾರೈಕೆ, ರಾಷ್ಟ್ರೋತ್ಥಾನದ ಆಗಿನ ಪ್ರಧಾನ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ಮೈ.ಚ. ಜಯದೇವ್ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಅರಕಲಿ ನಾರಾಯಣ್ ಅವರಿಂದ ನೀಲನಕ್ಷೆ - ಮಾಸ್ಟರ್ ಪ್ಲಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಪ್ರೊ. ಎಲ್.ಎಸ್. ಶೇಷಗಿರಿರಾಯ ಅವರ ಪ್ರಧಾನ ಸಂಪಾದಕತ್ವದಲ್ಲಿ ಭಾರತ-ಭಾರತಿ ಪುಸ್ತಕ ಪ್ರಕಟಣೆ ಯೋಜನೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಒಂದು ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಇದು ’ಶೂನ್ಯ’ದಿಂದ ಆದ ಸೃಷ್ಟಿ. ಈ ಯೋಜನೆಯ ಕಲ್ಪನೆ ಮೂಡಿದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೋತ್ಥಾನ ಸಾಹಿತ್ಯ ಇನ್ನೂ ಶೈಶವಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಕೈಯಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪನ್ಮೂಲವೂ ಶೂನ್ಯ. ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಸಾಹವಷ್ಟೆ ಅಲ್ಲಿದ್ದ ಬಂಡವಾಳ. ಆದರೆ ಗುರಿಯ ಸ್ಪಷ್ಟತೆ, ಶ್ರಮ, ಸಿದ್ಧತೆಗಳಿಂದಾಗಿ  ಈ ಇತಿಹಾಸಾರ್ಹ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಸಾಧ್ಯ ಮಾಡಿತು.

 ಆರ್ಥಿಕ ಸಮಸ್ಯೆ ಎದುರಾದಾಗ ಠೇವಣಿಸಂಗ್ರಹ ಯೋಜನೆಯೊಂದನ್ನು ರೂಪಿಸಿ, ೬೫೯ ಠೇವಣಿದಾರರ ರಿಂದ ಒಟ್ಟು ಸುಮಾರು ೭,೪೦,೦೦೦ ರೂ. ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಮುನ್ನೆಡೆಸಲಾಯಿತು. ಆ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮುದ್ರಣ ಕಾಗದದ ಕೊರತೆ ಇತ್ತು. ಮುದ್ರಣಸಾಮರ್ಥ್ಯವೂ ಸಾಕಾಗುವಷ್ಟು ಇರಲಿಲ್ಲ. ಆದರಿಂದ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸಾಲ ಮಾಡಿ ಹೊಸ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಲಾಯಿತು. ಇಡೀ ಯೋಜನೆಗಾಗಿ ಬಳಸಲಾದ ಕಾಗದ ೨೫೫ ಟನ್ನುಗಳಷ್ಟು (ಸುಮಾರು ೧೪,೦೦೦ ರೀಮುಗಳು); ರಕ್ಷಾಪಟಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸಿದ ಆರ್ಟ್‌ಬೋರ್ಡು ೬,೨೦೦ ಗ್ರೋಸ್‌ನಷ್ಟು. ಹೀಗೆ ಮಹತ್ತ್ವದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಗಾತ್ರದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದಲೂ ಭಾರತ-ಭಾರತಿ ಯೋಜನೆ ಅಸಾಧಾರಣವಾದದ್ದು. ಹತ್ತಾರು ಮಂದಿ ಶ್ರದ್ಧಾವಂತರು, ನೂರಾರು ಮಂದಿ ಲೇಖಕರು, ಮತ್ತಿತರ ಸಹಕಾರಿಗಳು ಒಲುಮೆಯಿಂದ ಒಗ್ಗೂಡಿ ದುಡಿದುದರಿಂದ ಶಕ್ಯವಾದ ಈ ಯೋಜನೆ ಒಂದು ಅಪರ್ವ ಜ್ಞಾನಯಜ್ಞ.

ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಹಿಡಿದ ಸಮಯ ಒಟ್ಟು ಎಂಟು ವರ್ಷ. ಅದರಲ್ಲಿ ತುರ್ತುಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಬೀಗಮುದ್ರೆ ಅವಧಿಯನ್ನು ಕಳೆದರೆ ಯೋಜನೆಗೆ ಹಿಡಿದದ್ದು ಆರೂವರೆ ವರ್ಷ. ಅಷ್ಟು ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಿಗದಿಯಾದಂತೆ ೨೨,೧೪೦ ಪಟಗಳ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಹೊರತರಲಾಯಿತು. ರಾಜ್ಯದ ಬೇರೆಬೇರೆ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಅಂದು ನಾಡಿನ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಸಾಹಿತಿಗಳೆನಿಸಿದ್ದವರು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸಿ ’ಈ ಸಾಹಿತ್ಯಯಜ್ಞ’ಕ್ಕೆ ಹೆಗಲು ಜೋಡಿಸಿದರು. ಇದರ ಫಲವಾಗಿ ಇಂದಿಗೂ ಮಕ್ಕಳ ಸಾಹಿತ್ಯ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಭಾರತ-ಭಾರತಿ ಮಹತ್ತ್ವದ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಇಂದು ನಾಡಿನ ಹಿರಿಯ ಸಾಹಿತಿಗಳು, ಗಣ್ಯರು, ಸಮಾಜಸೇವಕರು - ತಾವು ಭಾರತ-ಭಾರತಿ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನೋದಿಯೇ ಬೆಳೆದವರು; ಆ ಪುಸ್ತಕಗಳೇ ನಮ್ಮ ಬದುಕನ್ನು ರೂಪಿಸಿದುದು ಎಂದು ಹೆಮ್ಮೆಯಿಂದ ಹೇಳುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಕೇಳಬಹುದು.

ಭಾರತ-ಭಾರತಿ ಮೊದಲ ಸರಣಿಯ ಮೊದಲ ಹದಿನೈದು ಕಂತಿನ ಪುಸ್ತಕಗಳಿಗೆ ನಾವು ಇಟ್ಟಿದ್ದ ಬೆಲೆ ೭೫ ಪೈಸೆ. ಅಲ್ಲಿಂದಾಚಿನ ಪಸ್ತಕಗಳಿಗೆ ೯೦ ಪೈಸೆ. ಮೊದಲ ಹತ್ತು ಪಸ್ತಕಗಳ ಲೋಕಾರ್ಪಣ ಸಮಾರಂಭದ ದಿವಸವೇ ೧,೩೦,೦೦೦ ಪ್ರತಿಗಳು ಮಾರಾಟವಾದವು.ಇದು ’ಮಕ್ಕಳ ಸಾಹಿತ್ಯ’ ಎಂದು ಕಲ್ಪಿತವಾದ ಯೋಜನೆಯಾದರೂ ಪರಿಣಾಮದಲ್ಲಿ ಅನುಪಮ ’ಆಕರ ಸಾಹಿತ್ಯ’ವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿತು. ಅನೇಕ ಮಹಾಪರುಷರ ಬಗೆಗೆ ಥಟ್ಟನೆ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಸಾಮಗ್ರಿ ಬೇಕಾದಾಗ ಲೇಖಕರಿಗೂ ಭಾಷಣಕಾರರಿಗೂ ಈಗಲೂ ಕಲ್ಪವೃಕ್ಷವಾಗಿರುವುದು ’ಭಾರತ-ಭಾರತಿ’ ಮಾಲಿಕೆಯೇ.

ಪಸ್ತಕಗಳಿಗೆ ಎಷ್ಟೋ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ದೇಶದ ಯಾವುದೋ ಮೂಲೆಗಳಿಂದ ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ಸಂಗ್ರಹಿಸಬೇಕಾಯಿತು. ನೆಹರು ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿವರಗಳನ್ನು ನೇರ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರಿಂದಲೇ ಕೇಳಿ ತರಿಸಿಕೊಂಡೆವು. ಖಾರವೇಲ, ಅಶ್ಫಾಕ್ ಉಲ್ಲಾ, ದೀಪಂಕರ ಮೊದಲಾದವರ ಬಗೆಗೆ ಭಾರತದ ಯಾವ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅದುವರೆಗೆ ಪ್ರಕಟವಾಗಿರಲೇ ಇಲ್ಲ. ರಾಮಪ್ರಸಾದ್ ಬಿಸ್ಮಿಲ್, ಮೇಡಂ ಕಾಮಾ ಮೊದಲಾದ ಅನೇಕರ ಬಗೆಗೆ ಪ್ರಾಯಶಃ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಹೊರಬಂದ ಮೊದಲ ಪಸ್ತಕಗಳೆಂದರೆ ಅದು ಭಾರತ-ಭಾರತಿಯದ್ದೇ.

 ಈ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯನ್ನು ಅರಿತು ಗುಜರಾತಿ, ತೆಲುಗು, ತಮಿಳು, ಮಲಯಾಳಂ ಮೊದಲಾದ ಇತರ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲೂ ’ಭಾರತ-ಭಾರತಿ’ಯ ಅನುವಾದಗೊಂಡು ಮುದ್ರಣಗೊಂಡಿದೆ. ಹೀಗೆ ಭಾರತದ ಸಾಹಿತ್ಯ ಲೋಕ ಅದರಲ್ಲೂ ಮಕ್ಕಳ ಸಾಹಿತ್ಯ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಇತಿಹಾಸವನ್ನೇ ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು. ’ವಾಲ್ಮೀಕಿ ಯಿಂದ ಜಯಪ್ರಕಾಶ್ ನಾರಾಯಣ’ ವರೆಗಿನ ೫೧೦ ಮಹಾಪುರುಷರ ಜೀವನದ ಮೇಲೆ ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲಿದ ಭಾರತ-ಭಾರತಿ ಪುಸ್ತಕ ಮಾಲೆಯ ಪ್ರಕಟಣೆ ಕಾರ್ಯ ೧೯೮೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾರೋಪಗೊಂಡಿತ್ತು. ಅದಾಗಿ ಇಂದಿಗೆ ಮೂರು ದಶಕಗಳು ಕಳೆದವು. ರಾಷ್ಟ್ರೋತ್ಥಾನ ಸಾಹಿತ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರಿಗೆ ಅನ್ನಿಸಿತು- ಮೊದಲ ’ಭಾರತ-ಭಾರತಿ’ ಯೋಜನೆ ಮುಗಿದು ಒಂದು ಪೀಳಿಗೆಯಷ್ಟು ಅಂತರ ಕಳೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಮೊದಲ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿರದ ನೂರಾರು ವ್ಯಕ್ತ್ತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಹೀಗೆ ಎರಡನೆಯ ಸರಣಿಯ ಆಲೋಚನೆಯ ಉಗಮವಾಯಿತು. ಇದೀಗ ಸಾಹಿತಿ ’ಚಿರಂಜೀವಿ’ ಅವರ ಪ್ರಧಾನ ಸಂಪಾದಕತ್ವದಲ್ಲಿ ೧೦೦ ಮಹಾಪುರುಷರ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆಗಳ ಹೊರಬಂದಿವೆ.

ನಾವೇನು ಮಾಡಬಹುದು?

ಇದೀಗ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ರಜೆಯ ಸಮಯ, ಪೋಷಕರು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳ ಕೈಗೆ ಬದುಕಲು ಕಲಿಸುವ ಈ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಓದುವಂತೆ ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವುದು.

ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹೊಸಬಟ್ಟೆ, ಆಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುವಂತೆಯೇ ಪೋಷಕರು ಆಗಾಗ ಇಂತಹ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಿ ನೀಡುವುದು.

ನಮ್ಮೂರಿನ ಶಾಲೆ, ವಾಚನಾಲಯ ಮುಂತಾದ ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಪುಸ್ತಕಗಳಿರುವಂತೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡುವುದು.

ನಮ್ಮೂರಿನ ಶಾಲಾ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಈ ಪುಸ್ತಕಗಳ ಕುರಿತು ಶಾಲಾವಾರು, ತರಗತಿವಾರು ಪ್ರಬಂಧ, ರಸಪ್ರಶ್ನೆ, ಭಾಷಣ ಮುಂತಾದ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸುವುದು. ನಿಮಿತ್ತಕ್ಕಾಗಿ ಅಗತ್ಯವಾದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ಗಣರಾಜ್ಯ ದಿನೋತ್ಸವಗಳನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು.

ವಿವಿಧ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಾ ವಿಜೇತರಾದವರಿಗೆ ಭಾರತ-ಭಾರತಿ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬಹುಮಾನವಾಗಿ ನೀಡುವುದು.

ಗಣ್ಯರು ಕಂಡಂತೆ : 

ಮಗುವಿನ ಭಾಷೆ ಮನೋಧರ್ಮ ತಿಳಿದು ಮನಸ್ಸು ತೇಲುವಂತೆ ಆ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಇಳಿದು ಬರೆದರೆ ಮನಸ್ಸು ಅರಳುತ್ತದೆ. ಅದು ಮಕ್ಕಳ ಸಾಹಿತ್ಯ ಆಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತ-ಭಾರತಿ ಅಂತಹ ಸಾಹಿತ್ಯ.

                                                            - ಕೋಟ ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತ 

ಭಾರತ-ಭಾರತಿ ಪುಸ್ತಕಗಳಿಂದ ಮುಂದಿನ ಜನಾಂಗದಲ್ಲಿ ಭೇದ ಭಾವನೆ ಮಾಯವಾಗಿ ದೇಶದ ಭವಿಷ್ಯ ಉಜ್ವಲಗೊಳ್ಳಲಿ.

                                   - ತಿ.ತಾ. ಶರ್ಮಾ, ಖ್ಯಾತ ಸಾಹಿತಿ, ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮಿಗಳು 

ಇಂದು ನಮಗೆ ಎಲ್ಲವೂ ಇದೆ. ಆದರೆ ಭಾರತೀಯತೆಗೆ ಬರಗಾಲ. ವಿಶ್ವಕ್ಕೇ ಭಾರತ ದರ್ಶನ ಮಾಡಿಸಿದ ಪೂರ್ವಜರನೇಕರ ಜೀವನ ಪರಿಚಯ ಭಾರತ-ಭಾರತಿ ಯೋಜನೆಯ ಮೂಲಕ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.

- ಗೊರೂರು ರಾಮಸ್ವಾಮಿ ಅಯ್ಯಂಗಾರ್, ಸಾಹಿತಿಗಳು 

ಮಕ್ಕಳ ನೆರವಿಗೆ ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಪುಣ್ಯಪುರುಷರ ಚರಿತ್ರೆಯ ಅಭ್ಯಾಸವೊಂದೇ ಉಳಿದಿರುವ ಮಾರ್ಗ. ಇಂದಿನ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ತಳಪಾಯವನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲು ಭಾರತ-ಭಾರತಿ ಪುಸ್ತಕಗಳ ಪ್ರಚಾರ ನಡೆಯಬೇಕು. ಅದಕ್ಕೆ ಸರಕಾರದ ನೆರವೂ ಅಗತ್ಯ.

                                                             - ಜಿ. ನಾರಾಯಣ, ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು

ಶ್ರೇಷ್ಠ ಪುರುಷರ ಹಾದಿಯನ್ನು ತಿಳಿಸುವ ಉತ್ತಮ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಬರೆಸಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಜೆಗೂ ದೊರಕುವಂತೆ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಸಫಲವಾಗಿ ಮಾಡಬಲ್ಲ ರಾಷ್ಟ್ರೋತ್ಥಾನ ಪರಿಷತ್ತು ಈ ಮೂಲಕ ಎಳೆಯರನ್ನು ಸುಸಂಸ್ಕೃತರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲಿ.

                                                       -  ಪೂಜ್ಯ ಶ್ರೀ ಶಿವಕುಮಾರ ಸ್ವಾಮಿಗಳು 

....’ರಾಷ್ಟ್ರೋತ್ಥಾನ’ದವರ ಯತ್ನ ನಿಜಕ್ಕೂ ಅಭಿನಂದನೀಯ.... ಈ ಕಾಲ, ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಸಾಹಿತ್ಯ ತೀರ ಅಗತ್ಯ.. ಬಾಲ್ಯಂದಲೇ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಬೆಳೆಸಿ. ಮುಂದೆ ಉನ್ನತ ಧ್ಯೇಯ ಆದರ್ಶಗಳನ್ನಿರಿಸಿಕೊಂಡು ತಮ್ಮ ಬಾಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರಿಗೆ ಈ ಸಾಹಿತ್ಯ ತುಂಬ ನೆರವಾದೀತು.

.... ಯುವಜನ ಅಶಾಂತಿ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗೊಂದಲ, ಕರ್ತವ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಲೋಪ, ಹಿಪ್ಪಿವಾದದತ್ತ  ಹಂತಹಂತವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಎಳೆಯರ ಒಲವು- ಇವುಗಳನ್ನು ಸಾಕಷ್ಟು ತಗ್ಗಿಸಲು, ಒಂದು ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಪರಿಹಾರ ಒದಗಿಸಲು ಇಂತಹ ಸಾಹಿತ್ಯ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಯಾದೀತು 

                                                                     - ಉದಯವಾಣಿ, ಮಣಿಪಾಲ: ೮-೧೧-೧೯೭೨ 

             ಭಾರತ-ಭಾರತಿ ಮೊದಲ ಸರಣಿಯ ಕೆಲವು ಮಹತ್ವದ ಅಂಶಗಳು

• ವಾಲ್ಮೀಕಿಯಿಂದ ಜೆ.ಪಿಯವರೆಗೆ ೫೧೦ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಹಾಪುರುಷರ ಪುಸ್ತಕಗಳ ಪ್ರಕಟನೆ.
• ಕಾಶ್ಮೀರದಿಂದ ಕನ್ಯಾಕುಮಾರಿಯವರೆಗೆ ಎಲ್ಲ ಪ್ರಾಂತಗಳಿಗೂ ಸೇರಿದ ಸಂತರು, ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು, ಕಲಾವಿದರು, ಸಂಗೀತಗಾರರು, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರು, ಸಮಾಜ ಸುಧಾರಕರು, ಯೋಧರು, ರಾಜರು ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡಾಪಟುಗಳು ಹೀಗೆ ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿದ ಮಹಾಪುರುಷರ ಬಗ್ಗೆ ಪುಸ್ತಕಗಳು.
• ಮೊದಲ ಸರಣಿಯ ಬಿಡುಗಡೆಯ ದಿನದಂದೇ ೧,೩೦,೦೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪುಸ್ತಕಗಳ ಮಾರಾಟ.
• ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೂ ಸುಮಾರು ಎರಡು ಕೋಟಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಪುಸ್ತಕಗಳ ಮಾರಾಟ.
•  ಹಿಂದಿ, ಇಂಗ್ಲೀಷ್, ಮರಾಠಿ, ಮಲೆಯಾಳಂ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಭಾಷೆಗಳಿಗೆ ಅನುವಾದ.

ನಿಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳ ಕೈಯಲ್ಲಿರಲಿ ಈ ಪುಸ್ತಕ

 ಸಭ್ಯತೆ, ಸಂಸ್ಕಾರದಿಂದ ದೂರವಾಗುತ್ತಿರುವ ಯುವಜನತೆಗೆ ದಾರಿ ತೋರಿ, ಮಾರ್ಗದರ್ಶೀಸುವ ಈ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನುನಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ’ಗ್ರಂಥಾಲಯ’ದಂತೆ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬಹುದೇ ಎಂಬುದನ್ನು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕುಟುಂಬವೂ ಗಂಭೀರ ಚಿಂತನೆ ನಡೆಸಬೇಕಾದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.

ಒಟ್ಟು ಪುಸ್ತಕಗಳು : ೬೧೦

ಪ್ರತಿ ಪುಸ್ತಕದ ಬೆಲೆ : ರೂ. ೧೨.೦೦

(ಕೆಲವು ಶೀರ್ಷಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, 

೧೦೦ಕ್ಕಿಂತ ಅಧಿಕ ಪುಸ್ತಕ ಖರೀದಿಗೆ ರಿಯಾಯಿತಿ ಇದೆ.)

ಆಸಕ್ತರು ಪುಸ್ತಕಗಳಿಗಾಗಿ ಸಂಪರ್ಕಿಸಬಹುದು: 

ರಾಷ್ಟ್ರೋತ್ಥಾನ ಸಾಹಿತ್ಯ, 

ಕೇಶವಶಿಲ್ಪ, ಕೆಂಪೇಗೌಡನಗರ,

 ಪೂರ್ವಾಂಚಲದ ಅಪ್ರತಿಮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ್ತಿ  

ಬುಡಕಟ್ಟು ರಾಣಿ ಗಾಯಿಡಿನ್ ಲೂ

   ಶತಮಾನಗಳ ದಾಸ್ಯದ ಸಂಕೋಲೆಗಳನ್ನು ಕಳಚಿಕೊಂಡು ಸ್ವತಂತ್ರಗೊಂಡ ಭಾರತದ ಸಾರ್ವಭೌಮ ಪ್ರಜಾತಾಂತ್ರಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ನಾವಿಂದು ನೆಮ್ಮದಿಯ ಬಾಳ್ವೆಯನ್ನು ಬದುಕುತ್ತಿದ್ದೇವೆಯೆಂದರೆ ಅದರ ಹಿಂದೆ, ನಾಡಿನ ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ತವ್ಮ್ಮ ಬದುಕನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದ ಸಹಸ್ರಾರು ಮಂದಿಯ ಬೆವರಿದೆ; ಹುತಾತ್ಮರ ಬಲಿದಾನವಿದೆ. ದುರ್ದೈವ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪಡೆದು ೭ದಶಕಗಳು ಕಳೆದರೂ ಇಂದಿಗೂ ಅಂತಹ ಅನೇಕರು ವಿಸ್ಮರಣೆಯಲ್ಲಿ ಅಜ್ಞಾತರಾಗಿಯೇ ಉಳಿದಿದ್ದಾರೆ. ತೆರೆಯಮೇಲೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿರುವವರು, ಕಿವಿಗೆ ಕೇಳುತ್ತಿರುವುದು ಬೆರಳೆಣಿಕೆಯ ಮಂದಿ ಮಾತ್ರ. ಹೀಗಿರುವಾಗ ಇಂದಿಗೂ ದೇಶದ ಇತರ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಗೌಪ್ಯವೇ ಆಗಿರುವ ಈಶಾನ್ಯ ಭಾರತ(ಪೂರ್ವಾಂಚಲ)ದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಬದುಕಿ, ಬ್ರಿಟಿಷರ ಎದೆಯಲ್ಲಿ ನಡುಕ ಹುಟ್ಟಿಸಿದ್ದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಪ್ರಾಪ್ತಿಯ ನಂತರವೂ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ದೇಶವಿರೋಧಿ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟಕ್ಕಿಳಿದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ್ತಿ ರಾಣಿ ಗಾಯಿಡಿನ್ ಲೂ ಹೆಸರು ಕೇಳಿರದಿದ್ದಲ್ಲಿ ಆಶ್ಚರ್ಯವಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಅವರ ಸ್ಮರಣೆಯಲ್ಲಿ ಕರ್ತವ್ಯದ ಭಾಗವೂ ಅಡಗಿದೆ. ಈ ವರ್ಷ (೨೦೧೫) ಆಕೆಯ ಜನ್ಮಶತಮಾನೋತ್ಸವ ವರ್ಷದ ಸುಸಂಧರ್ಭದಲ್ಲಿ ಆಕೆಯನ್ನು ನೆನೆಯುವುದು ಪ್ರಸ್ತುತವೆನಿಸುತ್ತದೆ.

ರಾಣಿ ಗಾಯಿಡಿನ್, ಹುಟ್ಟಿದ್ದು ರಾಜಮನೆತದಲ್ಲಲ್ಲ. ಈಗಿನ ಮಣಿಪುರದ ತಮೆಂಗ್‌ಲಾಂಗ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಲಂಗ್‌ಕಾವ್ ಗ್ರಾಮದ ಕಾಬುಯಿ ಕುಲದ ಸಾಮಾನ್ಯ ನಾಗಾ ಪುರೋಹಿತ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ, ಜನವರಿ ೨೬, ೧೯೧೫ರಂದು. ತಂದೆ ಲೊತೊನಾಂಗ್ ಹಾಗೂ ತಾಯಿ ಕೆಲುವತ್ಲಿನ್‌ಲಿಯು ದಂಪತಿಗಳ ಎಂಟುಮಂದಿ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಎಳನೆಯವಳು. ಕಾಕತಾಳೀಯವೋ ಏನೋ! ಆಕೆಯು ಜನಿಸಿದ ಕೆಲವೇ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಹಲವು ಸಮಯದಿಂದ ಆವರಿಸಿದ್ದ ಆತಂಕ, ಸಮಸ್ಯೆಗಳೆಲ್ಲವೂ ಒಂದೊಂದಾಗಿ ಪರಿಹಾರಗೊಳ್ಳ ತೊಡಗಿದ್ದವು. ಹೀಗಾಗಿ ಗ್ರಾಮದ ಜನರೆಲ್ಲ ಆಕೆಗೆ ’ಗಾಯಿಡಿನ್ ಲೂ’ ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿದರು. ನಾಗಾ ಜನರ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ’ಗಾಯಿ’ ಅಂದರೆ ’ಒಳ್ಳೆಯ’ ಹಾಗೂ ’ಡಿನ್’ ಅಂದರೆ ’ಮಾರ್ಗ ತೋರಿಸುವವರು’ ಎಂದು. ಗಾಯಿಡಿನ್ ಲೂ ಅಂದರೆ ’ಒಳ್ಳೆಯ ಮಾರ್ಗ ತೋರಿಸುವವರು’ ಎಂದರ್ಥ.

ಗಾಯಿಡಿನ್ ಹುಟ್ಟಿನಿಂದ ರಾಣಿಯಲ್ಲ. ಆಕೆಯನ್ನು ರಾಣಿ ಎಂದು ಕರೆದದ್ದು ಅಂದಿನ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದ ಜವಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು. ೧೯೩೭ರ ಅಸ್ಸಾಂ ಪ್ರವಾಸದ ವೇಳೆ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ಗಾಯಿಡಿನ್‌ಳನ್ನು ಬೇಟಿ ಮಾಡಿದ ನೆಹರು ಆಕೆಯ ಸಾಹಸವನ್ನು ಕೇಳಿ, ನೀನು ಸಾಮಾನ್ಯಳಲ್ಲ, ತಾಯಿ. ನೀನು ರಾಣಿ, ನಾಗಾರಾಣಿ ಎಂದು ಉದ್ಗರಿಸಿದ್ದರು. ಈಗಾಗಲೇ ೬ ವರ್ಷ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ಕಳೆದಿದ್ದ ಆಕೆ ಇನ್ನೂ ೨೨ರ ಹರೆಯದವಳು. ೧೬ನೇ ವಯಸ್ಸಿಗೇ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಎದೆಯಲ್ಲಿ ನಡುಕ ಹುಟ್ಟಿಸಿ ಬಂಧನಕ್ಕೋಳಗಾಗಬೇಕಾದರೆ ಆಕೆಯದ್ದೆಂತಹ ಸಾಹಸವಿರಬೇಕು, ಹೇಳಿ!
 ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ನೆಲೆಯೂರಲು ಬ್ರಿಟಿಷರು ಅನೇಕ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಹೋರಾಟಗಾರರನ್ನು ದಮನಧೋರಣೆಗಳಿಂದ ಹತ್ತಿಕ್ಕುವುದು ಒಂದೆಡೆಯಾದರೆ, ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ ಭಾರತೀಯರಿಗೆ ಸ್ವಂತದ ಬಗೆಗೆ ಕೀಳರಿಮೆ ಹಾಗೂ ಬ್ರಿಟಿಷರೇ ಶ್ರೇಷ್ಠರು ಎಂಬ ಮನೋಭಾವ ಮೂಡಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಷಡ್ಯಂತ್ರ ಸರಕಾರದ ಕೃಪಾಕಟಾಕ್ಷದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು. ಇದರ ಪ್ರಮುಖಭಾಗವಾಗಿ ಭಾರತೀಯರನ್ನು ಕ್ರೈಸ್ತಮತಕ್ಕೆ ಮತಾಂತರಿಸಿ ಅವರನ್ನು ತಮ್ಮ ಮೂಲ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಿಂದ ದೂರಗೊಳಿಸುವ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆ. ಇದು ದೇಶದ ಇತರ ಭಾಗಗಳಂತೆ ಈಶಾನ್ಯ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿತ್ತು. ಕಾರಣ ದಟ್ಟವಾದ ಕಾಡುಗಳು, ಗುಡ್ಡಬೆಟ್ಟಗಳ ತಪ್ಪಲು, ಕಣಿವೆಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಮಾಡುವ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಭೌಗೋಳಿಕವಾಗಿ ಸಹ ನಾಡಿನ ಇತರ ಭಾಗಗಳೊಡನೆ ಇಲ್ಲಿನ ವನವಾಸಿ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಕಡಿದುಹೋಗಿತ್ತು.ಇಷ್ಟುಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಈ ವನವಾಸಿಗಳಲ್ಲೇ ಸುಮಾರು ೧೯೨ ರೀತಿಯ ಬುಡಕಟ್ಟುಗಳಿದ್ದವು. ಅವರ ಆಡುಭಾಷೆಗಳು, ವಾಸಿಸುವ ಪರಿಸರ ಎಲ್ಲವೂ ಬೇರೆ ಬೇರೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಅವರೊಳಗೂ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಪರ್ಕ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಇವೆಲ್ಲದರ ಲಾಭ ಪಡೆದು, ಆಸೆ-ಆಮಿಷ, ಮೋಸಗಳಿಂದ ಸಾವಿರಾರು ಮಂದಿ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನರನ್ನು ಈ ಮತಾಂತರದ ಬಲೆಗೆ ಬೀಳಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಮಿಷನರಿಗಳು ಸಫಲವಾದವು.
ಈ ಕುತಂತ್ರದಿಂದಾಗಿ ಈಶಾನ್ಯ ಭಾರತದ ಗುಡ್ಡಗಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿರುವ ವನವಾಸಿ ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯದ ಜನರು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಮುಖ್ಯಧಾರೆಯಿಂದ ತಾವು ಬೇರೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾರಂಭಿಸಿದರು. ತಮ್ಮ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ’ಸುರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶ’ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿಕೊಂಡ ಅವರು ಕ್ರೈಸ್ತ ಮತಪ್ರಚಾರಕರನ್ನುಳಿದು ಬೇರೆಲ್ಲರಿಗೂ ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಿದರು.
 ಹೀಗೆ ನಾಗಾ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರು ತಮ್ಮ ಮೂಲ ನಾಗಾ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಿಂದ ದೂರವಾಗುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಮನಗಂಡ ಜ಼ಾದೋನಾಂಗ್ ಎಂಬ ನಾಗಾಯುವಕನೊಬ್ಬ ಒಂದು ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಸಂಘಟಿತ ಪಡೆಯೊಂದನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟ ನಡೆಸಲು ಸಮಯ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದ. ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿಯೇ ವಿಶೇಷ ಪ್ರತಿಭಾವಂತೆ. ಬಡವರು, ನಿರ್ಗತಿಕರನ್ನು ಕಂಡರೆ ವಿಶೇಷ ಕರುಣೆ ಹೊಂದಿದ್ದ ಗಾಯಿಡಿನ್ ತನ್ನ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳೆಲ್ಲ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬರತೊಡಗಿತ್ತು. ಜ಼ಾದೋನಾಂಗ್‌ನ ಹೋರಾಟಗಳಲ್ಲಿ ಆಕರ್ಷಣೆ ಮೂಡಿ ೧೨ರ ಎಳೆಯ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೇ ಅವನ ಜೊತೆಗೂಡಿದಳು.
ಕೇವಲ ಮತಾಂತರದ ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ವನವಾಸಿ ಪಂಗಡಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ಪರಿಶುದ್ಧ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ-ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಪುನರುಜ್ಜೀವನದ ಕಾರ್ಯದ ಅನಿವಾರ್ಯತೆಯನ್ನು ಮನಗಂಡು ’ಹರಕ್ಕಾ’ (ಎಂದರೆ ’ಪರಿಶುದ್ಧ ಧರ್ಮ’) ಎಂಬ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸಿ, ನಾಗಾ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಆಚಾರ-ವಿಚಾರಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಚಳವಳಿಯ ಸ್ವರೂಪ ನೀಡಿದರು. ನಾಗಾಗಳಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಮುಖ ಮೂರು ಪಂಗಡಗಳಾದ ಜಿಮಿ, ರೆಂಗ್‌ಮಾಯ್ ಮತ್ತು ಝೆಲಿಯಂಗ್ ಜನರನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸಿ ’ಝೆಲಿಯಂಗ್‌ರಾಂಗ್’ ಎಂದು ನಾಮಕರಣಗೊಳಿಸಿ ಅವರನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸಿದಳು. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರಕಾರ ಹಾಗೂ ಅವರ ಕೃಪಾಪೋಷಿತ ಕ್ರೈಸ್ತ ಮಿಷನರಿಗಳು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದ ದೌರ್ಜನ್ಯಗಳ ಬಗೆಗೆ ಜನರಲ್ಲಿ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಿ, ಜನರನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸಿದರು. ಧಾರ್ಮಿಕ ಜಾಗೃತಿಯನ್ನು ಮೂಡಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಅಸ್ಸಾಂನ ಕಾಛಾರ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಭುವನ್‌ಕೇವ್ ಯಾತ್ರೆಯೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಹತ್ತಾರು ಧರ್ಮಯಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದರು. ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಹಾಗೂ ಜನರ ಮೇಲೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಹಿಡಿತ ಸಾಧಿಸಲು ಬ್ರಿಟಿಷರು ಹಳ್ಳಿಯ ಮೇಲೆ ವಿಧಿಸಿದ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದರು.
ಗಾಯಿಡಿನ್-ಜ಼ಾದೋನಾಂಗ್‌ರನ್ನು ದೇವರ ಪ್ರತಿರೂಪ ಎಂದೇ ಆ ಭಾಗದ ಜನರು ಭಾವಿಸಿದರು. ಈ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಗಂಡಸರು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಹೆಂಗಸರೂ ಸಕ್ರಿಯರಾಗಬೇಕು ಎಂದು ಕರೆನೀಡಿದಳು. ಈ ಕರೆಗೆ ಓಗೊಟ್ಟು ನೂರಾರು ಮಹಿಳೆಯರು ಮುಂದೆ ಬಂದರು. ಅವರಿಗೆಲ್ಲ ಅಗತ್ಯ ತರಬೇತಿ ನೀಡಿ, ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟ ನಡೆಸಬಲ್ಲ ’ಮಹಿಳಾ ಸೈನ್ಯ’ವೊಂದನ್ನು ಕಟ್ಟಿದಳು.
  ದಿನದಿಂದ ದಿನಕ್ಕೆ ವೃದ್ಧಿಸುತ್ತಿರುವ ಈ ಹೋರಾಟವನ್ನು ಹತ್ತಿಕ್ಕಲೇಬೇಕೆಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರಕಾರ ಮೋಸದಿಂದ ಜ಼ಾದೋನಾಂಗ್‌ನನ್ನು ಬಂಧಿಸಿ ದೇಶದ್ರೋಹದ ಆಪಾದನೆ ಹೊರಿಸಿ ೧೯೩೧ರ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೯ರಂದು ನೆಣಿಗೇರಿಸಿತು. ಇದರಿಂದ ವಿಚಲಿತರಾಗದ ಗಾಯಿಡಿನ್ ಹೋರಾಟದ ನೇತೃತ್ವವನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡು ತನ್ನನ್ನು ’ನಾಗಾ ಕ್ರಾಂತಿದಳದ ನೇತಾ’ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿಕೊಂಡಳು. ಊರಿಂದೂರಿಗೆ ಪ್ರಯಾಣ ಬೆಳೆಸಿ, ದುಷ್ಟ, ಕ್ರೂರ, ಅಮಾನವೀಯ ವಿದೇಶೀ ಆಳ್ವಿಕೆಯನ್ನು ಕಿತ್ತೊಗೆಯಲು ಹಾಗೂ ದೇಶ-ಧರ್ಮದ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಝೆಲಿಯಂಗ್‌ರಾಂಗ್ ಯುವಕರು ಹಾಗೂ ಧೈರ್ಯವಂತ ಯುವತಿಯರು ಮುಂದೆಬಂದು ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಸೇರುವಂತೆ ಹುರಿದುಂಬಿಸಿದಳು. ಅವಳಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾಗಿ ಐದು ನೂರಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಮಂದಿ ಅವಳೊಂದಿಗೆ ಬಂದರು. ಸ್ವತಃ ಮುಂದೆ ನಿಂತು ಬಂದೂಕು ಹಾಗೂ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮದ್ದುಗುಂಡುಗಳ ಚಲಾವಣೆ ಹಾಗೂ ಅವುಗಳ ತಯಾರಿಕೆಗಳ ಕುರಿತು ಅವರಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡಿದಳು.
ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈನಿಕರ ವಿರುದ್ದ ಗೆರಿಲ್ಲಾ ರಣನೀತಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದಳು. ಹಠಾತ್ತಾಗಿ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಬೃಹತ್ ಶಸ್ತ್ರಸಜ್ಜಿತ ಸೈನ್ಯದ ಮೇಲೆ ದಾಳಿಮಾಡಿ ಅವರನ್ನು ಹಾನಿಗೊಳಿಸಿ, ಗಾಢ ಅರಣ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಅದೃಶ್ಯವಾಗಿಬಿಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಇವರನ್ನು ಅಟ್ಟಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದ ಬ್ರಿಟಿಷರಿಗೆ ದಾರಿ ತಪ್ಪಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಎತ್ತರದ ಮರಗಳ ಮೇಲೆ ಬೊಂಬೆಗಳನ್ನು ಕೂರಿಸಿ, ಅದನ್ನು ಹಿಂಬಾಲಿಸಿದ ಬ್ರಿಟಿಷರು ವಾಸ್ತವ ತಿಳಿದು ಪರಿತಪಿಸುತ್ತಿದಾಗಲೇ ಅಚಾನಕ್ ದಾಳಿಮಾಡಿ ಹಣ್ಣುಗಾಯಿ ನೀರುಗಾಯಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಈ ಎಲ್ಲ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲೂ ತನ್ನ ಒಬ್ಬ ಸೈನಿಕನಿಗೂ ಹಾನಿಯಾಗದಂತೆ ಬಹಳ ಚತುರತೆಯಿಂದ ಯುದ್ಧತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯುತ್ತಿದ್ದಳು. ಈ ಹೋರಾಟ ಎಷ್ಟು ತೀವ್ರವಾಗಿತ್ತೆಂದರೆ, ಕೇವಲ ಏಳು ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲೇ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈನಿಕರು ಭಯದಿಂದ ತತ್ತರಿಸಿಹೋದರು. ಹೋರಾಟ ಕೇವಲ ಅಸ್ಸಾಂ, ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್, ಮಣಿಪುರಗಳಿಗಷ್ಟೇ ಸೀಮಿತವಾಗದೆ ಅನೇಕ ಹಳ್ಳಿಗಳಿಗೆ ವ್ಯಾಪಿಸಿತ್ತು. ಅನೇಕ ಗ್ರಾಮಗಳು ರಾಣಿಯ ಬೆಂಬಲಕ್ಕೆ ನಿಂತವು. ಮಿಷನರಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗೆ ಜನರೇ ಸ್ವತಃ ಪ್ರತಿರೋಧ ನೀಡತೊಡಗಿದರು.
ಅಸ್ಸಾಂ ಸೇರಿದಂತೆ ಈಶಾನ್ಯ ಭಾರತದ ಅನೇಕ ಸರಕಾರಗಳು ಗಾಯಿಡಿನ್‌ಳನ್ನು ಬಂಧಿಸುವಂತೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರಕಾರವನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದವು. ಈಗಲೇ ಆಕೆಯನ್ನು ಬಂಧಿಸದಿದ್ದಲ್ಲಿ ಮುಂದೆ ಘೋರ ವಿಪತ್ತನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಎಚ್ಚರಿಸಿದವು. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರಕಾರ ಇನ್ನು ಸುಮ್ಮನಿರಲು ಸಿದ್ಧರಿರಲಿಲ್ಲ. ಮಣಿಪುರ, ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಕಾಛಾರ್, ಮಿಕಿರ ಪರ್ವತ ಹಾಗೂ ನಾಗಾ ಪರ್ವತ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಗ್ರಾಮಗಳಿಗೆ ಸೇನೆಯನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿತು. ಎಲ್ಲೆಡೆ ಚೆಕ್‌ಪೋಸ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ತೆರೆದು, ಹಳ್ಳಿಯ ಜನರು ಒಂದೆಡೆಯಿಂದ ಇನ್ನೊಂದು ಹಳ್ಳಿಗೆ ಹೋಗದಂತೆ ನಿರ್ಬಂಧಿಸಿತು. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಆಕೆಯ ಬಗೆಗೆ ಸುಳಿವು ನೀಡುವಂತೆ, ಸುಳಿವು ನೀಡಿದವರಿಗೆ ೨೦೦ ರೂಪಾಯಿಗಳ ಬಹುಮಾನವನ್ನೂ, ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಸಂಪೂರ್ಣ ಗ್ರಾಮದ ಮನೆ ತೆರಿಗೆ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಸುಂಕಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣ ಮನ್ನಾ ಮಾಡುವುದಾಗಿಯೂ ಘೋಷಿಸಿತು. ಕೆಲತಿಂಗಳ ನಂತರ ಬಹುಮಾನದ ಮೊತ್ತವನ್ನು ೪೦೦ ರೂ.ಗೆ ಏರಿಸಿತು. ಆದರೆ ಪ್ರಯೋಜನವಾಗಲಿಲ್ಲ.
ಗಾಯಿಡಿನ್‌ರ ಬಂಧನ ಅಸಾಧ್ಯವೆಂದೆನಿಸಿದಾಗ ತನ್ನ ಎಂದಿನ ವಾಮಮಾರ್ಗ ಹಿಡಿಯಿತು. ಅವಳ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿಯಿರುವ ಆಕೆಯ ಆಪ್ತ ಡಾ|| ಹರಾಲುವಿಗೆ ಆಸೆ-ಆಮಿಷ ತೋರಿಸಿ ಬುಟ್ಟಿಗೆ ಹಾಕಿಕೊಂಡಿತು. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಹಂಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಈಶಾನ್ಯ ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಘನಘೋರವೆನ್ನಬಹುದಾದ ಕದನ ನಡೆದು ೧೨ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೯೩೨ರಂದು ಆಕೆಯನ್ನು ಬಂಧಿಸಿತು. ೪ ಮಣಿಪುರಿ ತಂಬಾಕು ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳ ಹತ್ಯೆಯ ಮಿಥ್ಯಾರೋಪ ಹೊರಿಸಿ, ವಿಚಾರಣೆಯ ನಾಟಕವಾಡಿ ಜೀವಾವಧಿ ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಿತು. ಆಗ ಗಾಯಿಡಿನ್‌ಳಿಗೆ ಕೇವಲ ಹದಿನಾರು ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸು!
ರಾಣಿಯ ಪರವಾಗಿ ಬ್ರಿಟನ್ ಸರಕಾರದ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡ ತರುವಂತೆ ಕೋರಿ ನೆಹರು, ಇಂಗ್ಲೆಂಡಿನ ಹೌಸ್ ಆಫ್ ಕಾಮನ್ಸ್‌ನ ಮೊದಲ ಮಹಿಳಾ ಸದಸ್ಯೆ ಲೇಡಿ ನಾನ್ಕೆ ಆಸ್ಟರ್‌ಗೆ ಪತ್ರಗಳನ್ನು ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಪತ್ರ ಬರೆದು ಮನವಿ ಮಾಡಿದರು. ’ಗಾಯಿಡಿನ್ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡಲ್ಲಿ ನಾಗಾ ಜನಾಂಗದವರ ಹೋರಾಟ ತೀವ್ರಸ್ವರೂಪ ಪಡೆಯುತ್ತದೆ. ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಈ ಹೋರಾಟ ಅಸ್ಸಾಂ ಹಾಗೂ ಮಣಿಪುರ ಪ್ರಾಂತದ ಇತರೆಡೆಗೂ ವಿಸ್ತರಿಸಿ, ಅಲ್ಲಿಯ ಶಾಂತಿಗೆ ಭಂಗತರುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿರುವುದರಿಂದ ಆಕೆಯ ಬಿಡುಗಡೆ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ’ ಎಂದು ಆಕೆ ಉತ್ತರಿಸಿದಳು. ೧೯೩೮ರಲ್ಲಿ ಸುಭಾಸ್‌ಚಂದ್ರ ಬೋಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ ಗುಜರಾತ್‌ನ ಹರಿಪುರದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಅಖಿಲ ಭಾರತೀಯ ೫೧ನೇ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿಯೂ ರಾಣಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವಂತೆ ಆಗ್ರಹಿಸಿ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಮಣಿಪುರದ ಮಣಿಪುರ್ ಮಹಾಸಭಾ ಕೂಡಾ ಬಿಡುಗಡೆಗೆ ಆಗ್ರಹಿಸಿತು. ಆದರೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ರಿಗೆ ಆಕೆಯ ಬಗ್ಗೆಗಿದ್ದ ಭಯವಿನ್ನೂ ಕಾಡುತ್ತಲೇ ಇತ್ತು.
೧೫ ವರ್ಷಗಳ ಸುದೀರ್ಘ ಸೆರೆಮನೆವಾಸದ ನಂತರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಪ್ರಾಪ್ತಿಯ ಜೊತೆಗೆ ೧೯೪೭ರಲ್ಲಿ ರಾಣಿಯ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು. ಆದರೆ ಆಕೆಗೆ ಪೂರ್ವಾಂಚಲದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲೆಂದರಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಬಾರದೆಂಬ ಷರತ್ತು ವಿಧಿಸಿತು. ಕಾರಣ ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್, ಮಿಜೋರಾಂ, ಅಸ್ಸಾಂ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ರೈಸ್ತ ಮಿಷನರಿಗಳ ಪ್ರಾಯೋಜಿತ ಮತಾಂತರ ಚಟುವಟಿಕೆ ನಿರಾತಂಕವಾಗಿ ಮುಂದುವರಿದಿತ್ತು. ಚರ್ಚ್ ಹಾಗೂ ನಿಷೇಧಿತ ನಾಗಾ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್(ಎನ್‌ಎನ್‌ಸಿ) ಜೊತೆಗೂಡಿ ನಾಗಾ ಜನಾಂಗದವರಿಗೆ ವಿವಿಧ ಆಸೆ-ಆಮಿಷಗಳನ್ನು ಒಡ್ಡಿ ಬಲವಂತವಾಗಿ ಕ್ರ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್‌ರನ್ನಾಗಿ ಮತಾಂತರಗೊಳಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ವಿರುದ್ಧ ಧ್ವನಿಯೆತ್ತಿದಳು. ನೆಹರು ಸರಕಾರಕ್ಕೆ ರಾಣಿಯ ಕೂಗು ಕೇಳಲಿಲ್ಲ. ಪುನಃ ಭೂಗತಳಾಗಿ ನಾಗಾ ಜನರ ಹಾಗೂ ಅವರ ಧಾರ್ಮಿಕ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಹೋರಾಟ ನಡೆಸಿದಳು. ಪ್ರತ್ಯೇಕ ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್ ಸ್ಥಾಪನೆಗಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಹೋರಾಟದ ವಿರುದ್ಧ ದನಿ ಎತ್ತಿದಳು. ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ಬದಿಗೊತ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕತಾವಾದಿಗಳನ್ನು ಮಟ್ಟಹಾಕಲು ಸರಕಾರದ ನೆರವಿಗೆ ನಿಂತಳು. ಕೊನೆಗೆ ೧೯೬೪ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸರಕಾರ ಹಾಗೂ ಎನ್‌ಎನ್‌ಸಿ ನಡುವೆ ’ಕದನ ವಿರಾಮ’ ಒಪ್ಪಂದವಾದಾಗ ರಾಣಿ ಭೂಗತ ಚಟುವಟಿಕೆಯಿಂದ ಹೊರಬಂದು ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಗೆ ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಂಡಳು.
೧೯೭೯ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಗದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ವಿಶ್ವ ಹಿಂದು ಸಮ್ಮೇಳನಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸಿದ ಝೆಲಿಯಂಗ್‌ರಾಂಗ್ ಹರಕ್ಕಾ ಚಳವಳಿಯ ಮಹಾನಾಯಕಿ ನಾಗಾರಾಣಿ ಮಾ ಗಾಯ್‌ಡಿನ್, ತನ್ನ ಭಾವಪರ್ಣವಾದ ಪಟ್ಟ ಭಾಷಣದಲ್ಲಿ, ನಾಗಾಪ್ರಜೆಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ, ಹಿಂದಿನ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರು ಪರ್ವಾಂಚಲದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಅಪಾರ ತ್ಯಾಗ ಬಲಿದಾನಗಳನ್ನು ಆಕೆ ತೆರೆದಿಟ್ಟರು. ವಿದೇಶೀ ಮಿಷನರಿಗಳು ನಮ್ಮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಬೇರುಗಳನ್ನೇ ನಿಶ್ಶಬ್ದವಾಗಿ ಕೊರೆದುಹಾಕುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಈ ಹಂಚಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಸಕಿಹಾಕಲು ದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಹಿಂದುಧರ್ಮ ಪ್ರಚಾರಕರು ಪೂರ್ವಾಂಚಲ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ತುರ್ತಾಗಿ ತಲಪಬೇಕಾಗಿದೆ ಎಂದು ವಿನಂತಿಸಿಕೊಂಡರು.
  ಮುಂದೆ ಆಕೆ ಈಶಾನ್ಯ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹಿಂದು ಜಾಗರಣದ ಆಂದೋಲನಕ್ಕೆ ಆಕೆಯೇ ಸ್ಫೂರ್ತಿದಾತೆಯಾಗಿ ನಿಂತರು. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಘಟನೆಗಳಾದ ವನವಾಸಿ ಕಲ್ಯಾಣ ಆಶ್ರಮ, ವಿಹಿಂಪ, ವಿದ್ಯಾಭಾರತಿಯಂತಹ ಸಂಘಟನೆಗಳ ಜೊತೆ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡು, ಆ ಸಂಘಟನೆಗಳ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಪ್ರೇರಕಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ನಿಂತರು. ಆರೆಸ್ಸೆಸ್‌ನ ಎರಡನೇ ಸರಸಂಘಚಾಲಕರಾದ ಶ್ರೀ ಗುರೂಜಿ ಗೋಳ್ವಲ್ಕರ್ ಅವರನ್ನು ೧೯೬೯ರಲ್ಲಿ ಭೇಟಿಮಾಡಿದರು. ’ಫ್ರೀಡಂ ಆಪ್ ರಿಲಿಜಿಯನ್ ಆಕ್ಟ್ - ೧೯೭೮’ ಹಾಗೂ ರಾಮಜನ್ಮಭೂಮಿ ಆಂದೋಲನಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಗಳಿಗೆ ಪತ್ರ ಬರೆದಿರುವುದು ವಿಶೇಷ ಉಲ್ಲೇಖಾರ್ಹವಾಗಿದೆ.
 ತನ್ನ ಕೊನೆಯ ಎರಡು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಪ್ರವಾಸ ಕೈಗೊಂಡು ದೇಶವಾಸಿಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿದ್ದ ’ನಾಗಾಗಳು ಭಾರತ ವಿರೋಧಿಗಳು’ ಎಂಬ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ಹೋಗಲಾಡಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದಳು. ಸತತ ಜರ್ಜರಿತವಾಗಿದ್ದ ರಾಣಿ, ತಮ್ಮ ತವರೂರಾದ ಲಂಗ್‌ಕಾವ್‌ನಲ್ಲಿ ೧೭ ಫೆಬ್ರುವರಿ, ೧೯೯೩ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ೭೮ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಸ್ವರ್ಗಸ್ಥರಾದರು.
ರಾಣಿಯ ಹೋರಾಟ ಈಶಾನ್ಯ ಭಾರತಕ್ಕೆ, ನಾಗಾ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಆಕೆಯ ಹೋರಾಟದ ಕಲ್ಪನೆ ಸಮಗ್ರ ಭಾರತವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ ಭಾರತ ಸರಕಾರ ಆಕೆಯನ್ನು ‘ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ್ತಿ’ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿ ೧೯೭೨ರಲ್ಲಿ ತಾಮ್ರಪತ್ರ ನೀಡಿ ಸನ್ಮಾನಿಸಿತು. ೧೯೬೬ರಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಅಂಚೆ ಇಲಾಖೆ ’ರಾಣಿ ಗಾಯಿಡಿನ್ ಲೂ’ ಅವರ ಭಾವಚಿತ್ರವಿರುವ ಅಂಚೆಚೀಟಿಯನ್ನು ಹೊರತಂದಿತು. ೧೯೮೨ರಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಮೂರನೇ ಶ್ರೇಷ್ಠ ನಾಗರಿಕ ಪುರಸ್ಕಾರವಾದ ಪದ್ಮಭೂಷಣ ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿತು. ೧೯೯೬ರಲ್ಲಿ ಮರಣೋತ್ತರವಾಗಿ ’ಬಿರ್ಸಾ ಮುಂಡಾ’ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿತು.
ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಘರ್ಷದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ರಾಣಿಗೆ ಮಹತ್ತ್ವದ ಸ್ಥಾನವಿದೆ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಝಾನ್ಸಿರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ, ಕಿತ್ತೂರು ಚೆನ್ನಮ್ಮರಂತಹ ಅದ್ವಿತೀಯ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲಬಲ್ಲ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ್ತಿ ರಾಣಿ ಗಾಯಿಡಿನ್ ಲೂ.

- ವಿಜಯವಾಣಿ, ವಿಕ್ರಮ ವಾರಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿತ

ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಓದಲು ಹಚ್ಚಿದ ಭಾರತ-ಭಾರತಿ ಯೋಜನೆ

``MªÉÄä gÉÊ°£À°è ºÉÆÃUÀÄwÛzÉÝ. vÀ¯ÉvÀÄA§ AiÉÆÃZÀ£ÉUÀ¼ÀÄ. gÉÊ°£À°è MAzÀÄ aPÀÌ ¸ÀA¸ÁgÀ. vÀAzÉvÁ¬ÄAiÀÄgÉÆA¢UÉ ªÀÄPÀ̼ÀÄ. QlQ¬ÄAzÀ ºÉÆgÀUÀqÉ £ÉÆÃqÀĪÀÅzÀÄ, ¸Àé®à DlªÁqÀĪÀÅzÀÄ, ZÉõÉÖ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ, D¬ÄvÀÄ. C£ÀAvÀgÀ ¨ÉøÀgÀ. PÉÆ£ÉUÉ aîUÀ¼À£ÀÄß PÉzÀQ, ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÉUÉzÀªÀÅ, D ¥ÀÄmÁtÂUÀ¼ÀÄ. CªÀÅUÀ¼À°è vÀ°èãÀªÁzÀªÀÅ. §UɧUÉAiÀÄ §tÚ§tÚzÀ avÀæUÀ¼ÀÄ. CAzÀªÁV CZÁÑVzÀÝ D `PÁ«ÄPïì' ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À°è D ªÀÄPÀ̼À ªÀÄ£À¸ÀÄì £ÁnºÉÆìÄvÀÄ. ªÀÄAvÀæ ºÁQzÀAvÉ MAzÉÆAzÀÄ ¥ÀĸÀÛPÀ »rzÀÄ MAzÉÆAzÀÄ PÀAzÀªÀÄäUÀ¼ÀÄ PÀÆvÀªÀÅ.''

EzÀÄ E¢ÃUÀ MlÄÖ 610 ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ PÀ£ÀßqÀ ¥ÀæPÁ±À£À ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è zÁR¯ÉAiÀÄ£Éßà ¸ÀȶֹzÀ `¨sÁgÀvÀ-¨sÁgÀw' ¸ÀgÀtÂAiÀÄ ªÀÄPÀ̼À ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À gÀZÀ£É-¥ÀæPÀluÉUÉ ¥ÉæÃgÀuÉ MzÀVzÀ MAzÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀð; ºÉüÀĪÀªÀgÀÄ F §ÈºÀvï ¥ÀæPÁ±À£ÀzÀ ºÉÆuÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÀð»¹zÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À gÁµÉÆÖçÃvÁÜ£À ¥ÀjµÀvï£À CA¢£À ¥ÀæzsÁ£À PÁAiÀÄðzÀ²ð £ÀA. ªÀÄzsÀégÁªï CªÀgÀÄ. EzÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 45-50 ªÀµÀðUÀ¼À »A¢£À MAzÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀð. FUÀ EAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðªÀ£ÀÄß PÁtĪÀÅzÀÄ C¸ÁzsÀåªÀ®èªÁzÀgÀÆ PÀµÀÖ¸ÁzsÀåªÉAzÀÄ M¦àPÉƼÀî¯ÉèÉÃPÀÄ. CzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ PÀAzÀªÀÄäUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀ ¥ÀĸÀÛPÀUÀ½UÉ ªÀÄÄV©zÀÄÝ NzÀÄwÛzÀÝ PÁ®. DUÀ EAVèµï ªÀiÁzsÀåªÀÄ ±Á¯ÉUÀ¼ÀÄ E®èªÉA§µÀÄÖ C¥ÀgÀÆ¥À. n« E£ÀÆß CªÀvÀj¹gÀ°®è; EAl£Éðmï, ªÉƨÉʯïUÀ¼ÀAvÀÆ EgÀ¯Éà E®è.

¨sÁgÀvÀ-¨sÁgÀw ¸ÀgÀtÂUÉ ¥ÉæÃgÀuÉ MzÀVzÀ E£ÉÆßAzÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðªÀ£ÀÄß ºÉüÀĪÀ ªÀÄzsÀégÁªï, ``£Á£ÉƧ⠤vÀå¥ÀæªÁ¹. ¨ÉAUÀ¼ÀÆjUÉ §AzÁUÀ ±ÀAPÀgÀ¥ÀÄgÀzÀ°ègÀĪÀ PÉñÀªÀPÀÈ¥ÁzÀ°è EgÀÄwÛzÉÝ. ¤vÀå ¨É¼ÀUÉÎ C°ègÀĪÀªÀgÉ®è ¸ÉÃj ¥ÁævÀB¸ÀägÀuÉ JA§ ±ÉÆèÃPÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉüÀĪÀÅzÀÄ ªÁrPÉ. EzÀ£ÀÄß ºÉüÀĪÁUÀ £ÀªÀÄä zÉñÀzÀ°è DVºÉÆÃzÀ £ÀÆgÁgÀÄ ªÀĺÁªÀåQÛUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ. DUÀ CªÀgÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ D¯ÉÆÃZÀ£É §gÀÄwÛvÀÄÛ. CªÀgÀÄUÀ¼ÀÄ AiÀiÁgÀÄ? CªÀgÀ ¸ÀägÀuÉ KPÉ? J°è ºÀÄnÖzÀgÀÄ? K£ÉãÀÄ ªÀiÁrzÀgÀÄ? ªÉÆzÀ¯ÁzÀ £ÀÆgÁgÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ vÀ¯ÉvÀÄA§ vÀÄA§ÄwÛzÀݪÀÅ'' J£ÀÄßvÁÛgÉ. eÉÆvÉUÉ ``CªÀgÉ®ègÀ£ÀÆß PÀÄjvÀÄ MAzÉÆAzÀÄ ¥ÀĸÀÛPÀ §gÉzÀgÉ? C¨Áâ, §®Ä PÀµÀÖ. «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ºÀÄqÀÄQ ¸ÀªÀÄUÀæªÁV UÀæAxÀ gÀa¸ÀĪÀÅzÀÄ...... PÀµÀÖ! C£ÉÃPÀ zÀ±ÀPÀUÀ¼À PÉ®¸À. £ÀÆgÁgÀÄ d£À PÀÆr ªÀiÁqÀĪÀ PÉ®¸À...... ºÁUÁzÀgÉ ªÀÄÄAzÉ? D¯ÉÆÃZÀ£ÉAiÀÄ zÀÄA© PÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛ¯Éà ºÉÆìÄvÀÄ'' JAzÀÆ ºÉüÀÄvÁÛgÉ.

                 AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è «µÀAiÀÄ ªÉÊ«zsÀå

¥Àæw wAUÀ¼ÀÄ ºÀvÀÄÛ ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæPÀn¸ÀĪÁUÀ CzÀgÀ®Æè ªÉÊ«zsÀå EgÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ ¨sÁgÀvÀ-¨sÁgÀwAiÀÄ ¸ÀA¥ÁzÀPÀgÀÄ ¤zsÀðj¹ CzÀ£ÀÄß ¥Á°¹zÀÝgÀÄ. CzÀjAzÁV 510 ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀæPÀlUÉÆAqÀÄ ªÀÄPÀ̼À PÉÊUÉ ¸ÉÃgÀĪÀ ºÉÆwÛUÉ §ºÀÄzÉÆqÀØ ªÉÊ«zsÀåªÉà E°è ¸ÁPÁgÀªÁVvÀÄÛ. «ªÀgÀ »ÃVzÉ. IĶ-ªÀÄĤUÀ¼ÀÄ 12, ¥ÀÄgÁt ¥ÀÄgÀĵÀgÀÄ 28, ¸ÁzsÀĸÀAvÀgÀÄ 55, DZÁAiÀÄðgÀÄ 18, «ÃgÀ¨Á®PÀgÀÄ 9, DzsÀĤPÀ ªÀĺÁ¥ÀÄgÀĵÀgÀÄ 110, PÁæAwPÁgÀgÀÄ 30, «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ 18, ¸Á»w-PÀ¯ÉÆÃ¥Á¸ÀPÀgÀÄ 136 ºÁUÀÆ QæÃqÁ¥ÀlÄUÀ¼ÀÄ 18. ªÀÄPÀ̼À PÉÊUÉ PÉÆqÀĪÀ ¸Á»vÀå C¢üPÀÈvÀªÀÇ DVgÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ ¸ÀA¥ÁzÀPÀgÀÄ JZÀÑgÀªÀ»¹zÀ PÁgÀt AiÀiÁgÀÄ ¨ÉÃPÁzÀgÀÆ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß zÁR¯ÉAiÀiÁV G¯ÉèÃT¸À§ºÀÄzÁVzÉ.

«µÀAiÀĪÀ£ÀÄß ¥ÀjµÀvï£À CA¢£À ¥ÀæzsÁ£À ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ ªÉÄÊ.ZÀ. dAiÀÄzÉêÀ ºÁUÀÆ PÁAiÀÄðzÀ²ð CgÀPÀ° £ÁgÁAiÀÄuï CªÀgÀ°è ¥Àæ¸ÁÛ«¹zÀgÀÄ. ¥ÀjµÀvïUÉ DUÀ E£ÀÆß LzÁgÀÄ ªÀµÀðUÀ¼ÁVzÀݪÀµÉÖ. AiÉÆÃd£ÉUÉ §ºÀÄzÉÆqÀØ ªÉÆvÀÛ ¨ÉÃPÉAzÀÄ UÉÆvÀÄÛ. J°èAzÀ, ºÉÃUÉ §gÀĪÀÅzÉAzÀÄ UÉÆwÛ®è. DzÀgÀÆ PÁAiÀiÁðgÀA¨sÀ ªÀiÁrAiÉÄélÖgÀÄ. AiÉÆÃd£ÉUÉ PÀ£ÀßqÀzÀ ¥Àæ¹zÀÞ «ªÀıÀðPÀ, «zÁéA¸À ¥ÉÆæ|| J¯ï.J¸ï. ±ÉõÀVjgÁAiÀÄgÀÄ ¥ÀæzsÁ£À ¸ÀA¥ÁzÀPÀgÁV zÉÆgÉvÀzÀÄÝ CzÀȵÀÖªÉAzÉà ºÉüÀ¨ÉÃPÀÄ. `EzÀÄ DUÀ¨ÉÃPÁzÀ PÉ®¸À' JAzÀÄ M¦àPÉÆAqÀÄ PÁAiÀÄð¥ÀæªÀÈvÀÛgÁzÀ ¥ÉÆæ|| gÁªï ¤gÀAvÀgÀ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ JAlÄ ªÀµÀðUÀ¼À PÁ® (vÀÄvÀÄð¥Àj¹ÜwAiÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ MAzÀÄ ªÀµÀðªÀ£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹) ©qÀÄ«®èzÀ vÀªÀÄä ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À ªÀÄzsÉåAiÀÄÆ, EzÀPÉÌ PÁ¯ÁªÀPÁ±À ªÀiÁrPÉÆAqÀgÀÄ; ¸ÀªÀÄxÀð £ÁAiÀÄPÀvÀé ¤Ãr ªÀÄÄ£ÀßqɹzÀgÀÄ; ºÀUÀ°gÀļÀÄ EzÀPÁÌV zÀÄrzÀgÀÄ. ¥ÀĸÀÛPÀ aPÀÌzÁzÀgÀÆ UÀÄtªÀÄlÖ ªÉÄïÉAiÉÄà EgÀĪÀAvÉ £ÉÆÃrPÉÆAqÀgÀÄ; Erà vÀAqÀ UÀrAiÀiÁgÀzÀ ªÀÄĽî£ÀAvÉ PÉ®¸À ªÀiÁr DgÀƪÀgÉ ªÀµÀðUÀ¼À°è 510 ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀÄmÁtÂUÀ¼À PÉʸÉÃjzÀªÀÅ; ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ªÉÆzÀ®¸À®ªÉà ªÀÄÄ¢æ¸ÀÄwÛzÀÝ ¥ÀæwUÀ¼ÀÄ 20 ¸Á«gÀ. ªÉÆzÀ® ºÀAvÀzÀ 510 ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄVAiÀÄĪÀ ºÉÆwÛUÉ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ MAzÀÄ PÉÆÃnUÀÆ C¢üPÀ ¥ÀæwUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄzÀætUÉÆArzÀݪÀÅ.

                       ¥ÀæPÀluÉ ¤°è¹zÀ vÀÄvÀÄð¥Àj¹Üw

510 ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß LzÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À°è ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉƽ¸À¨ÉÃPÉ£ÀÄߪÀÅzÀÄ ¨sÁgÀvÀ-¨sÁgÀw §¼ÀUÀzÀ ¸ÀAPÀ®àªÁVvÀÄÛ. DzÀgÉ vÀÄvÀÄð¥Àj¹Üw CzÀgÀ°è KgÀÄ¥ÉÃgÀÄ GAlĪÀiÁrvÀÄ. K¦æ¯ï 6, 1976gÀAzÀÄ gÁµÉÆÖçÃvÁÜ£À ¥ÀjµÀvïUÉ ©ÃUÀªÀÄÄzÉæ ©vÀÄÛ. CzÀjAzÁV ¤AiÀÄ«ÄvÀªÁV ¥ÀæPÀlªÁUÀÄwÛzÀÝ ¨sÁgÀvÀ-¨sÁgÀw ¤AwvÀÄ. J®è C¸ÀÛªÀå¸ÀÛªÁV AiÉÆÃd£É JAlÄ ªÀµÀðPÉÌ «¸ÀÛj¹vÀÄ. 1977gÀ ªÀiÁZïð£À°è ¥ÀjµÀvï ¨ÁV®Ä vÉgÉzÁUÀ ®PÁëAvÀgÀ gÀÆ¥Á¬Ä £ÀµÀÖ; AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ CZÀÄѪÉƼÉUÀ¼ÀÄ £Á±ÀªÁVzÀݪÀÅ. ªÀÄvÉÛ ¥ÀæPÀluÉ DgÀA©ü¸ÀĪÁUÀ PÁUÀzÀ, gÀlÄÖ, ªÀÄÄzÀæt ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À ¨É¯É UÀUÀ£ÀPÉÌÃjvÀÄÛ. DzÀgÀÆ ¥ÀĸÀÛPÀzÀ ¨É¯É Kj¸À¨ÁgÀzÉAzÀÄ ¸ÀA¸ÉÜ ªÉÆzÀ°£À ¨É¯ÉAiÀÄ£Éßà G½¹PÉÆArvÀÄ.

¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À UÁvÀæ aPÀÌzÉÃ. ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 3,000 ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ; CAzÀgÉ MAzÀÄ zÉÆqÀØ ¯ÉÃR£ÀzÀµÀÄÖ JAzÀgÀÆ ¸À®ÄèvÀÛzÉ. DzÀgÉ CzÀPÁÌV ªÀ»¹zÀ JZÀÑgÀ, «µÀAiÀÄ ¸ÀAUÀ滸À®Ä ¥ÀlÖ ±ÀæªÀÄ, PÉ®ªÀÅ ªÀµÀð ¥Àæw wAUÀ¼ÀÄ ºÀvÀÄÛ ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼ÀAvÉ ¥ÀæPÀn¸À®Ä vÉÆÃjzÀ ¤µÉ× C¥ÀƪÀðªÁzÀzÀÄÝ. ``MAzÀÄ ©VAiÀiÁzÀ ZËPÀnÖ£À°è PÉ®¸À ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÀA¥ÁzÀPÀ ªÀÄAqÀ½ ªÉÆzÀ¯Éà ¤zsÀðj¹vÀÄÛ. ¥Àæw ¥ÀĸÀÛPÀzÀ°è NzÀ®Ä £À®ªÀvÀÄÛ ¥ÀÄlUÀ¼À ¸ÁªÀÄVæ EgÀ¨ÉÃPÀÄ (¥ÀÄl aPÀÌzÀÄ, CPÀëgÀ zÉÆqÀØzÀÄ), ªÀÄzsÀåzÀ JgÀqÀÄ ¥ÀÄlUÀ¼À£ÀÄß vÀÄA§ÄªÀ avÀæ EgÀ¨ÉÃPÀÄ (ªÀÄvÉÛgÀqÀÄ MAzÉÆAzÀÄ ¥ÀÄlzÀ avÀæUÀ¼ÀÄ), ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À PÀAw£À°è ªÉÊ«zsÀå EgÀ¨ÉÃPÀÄ, ªÉÆzÀ¯Éà ¤zsÀðj¹zÀ ¢£ÁAPÀUÀ¼À°è ©qÀÄUÀqÉAiÀiÁUÀ¨ÉÃPÀÄ - EAvÀºÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß £ÀªÀÄUÉ £ÁªÉà ¸ÀàµÀÖªÀiÁrPÉÆArzÉݪÀÅ. EzÀjAzÀ £ÀªÀÄä PÉ®¸ÀPÉÌ ²¸ÀÄÛ §A¢vÀÄÛ. ¥ÀĸÀÛPÀzÀ ªÀ¸ÀÄÛ, ¤gÀÆ¥ÀuÉ, ¨sÁµÉ EªÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÆ ¸ÀàµÀÖ ¸ÀÆvÀæUÀ½zÀݪÀÅ. QÃwðPÁAiÀÄgÁzÀªÀgÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ ªÀiÁvÀæ ¥ÀĸÀÛPÀ §gɸÀĪÀÅzÀÄ; ¨sÁµÉ ¸ÀgÀ¼ÀªÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ; 10-12 ªÀµÀðzÀ ªÀÄPÀ̼ÀÄ »jAiÀÄgÀ £ÉgÀªÀ£ÀÄß PÉÆÃgÀzÉ NzÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀ¨ÉÃPÀÄ; CAQUÀ¼ÀÄ, «ªÀgÀUÀ¼ÀÄ EªÀ£Éß vÀÄA© ¥ÀĸÀÛPÀªÀ£ÀÄß zÁR¯ÉAiÀÄ£ÁßV ªÀiÁqÀzÉ, PÀÈwAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀgÀ ªÀåQÛvÀézÀ WÀ£ÀvÉ, ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ ªÀĺÀvÀÛ÷é EªÀ£ÀÄß ¤gÀƦ¸À¨ÉÃPÀÄ. ¥ÀªÁqÀUÀ½UÉ CªÀPÁ±À E®è. ¥Àæw «ªÀgÀPÀÆÌ DzsÁgÀ«gÀ¨ÉÃPÀÄ...... fêÀ£ÀzÀ J®è PÉëÃvÀæUÀ¼À°è »jªÉÄ ¸Á¢ü¹zÀªÀgÀ£ÀÄß ªÀiÁ¯ÉAiÀÄ°è ¥ÀjZÀ¬Ä¸À¨ÉÃPÀÄ'' JA§ÄzÁV ¥ÉÆæ|| ±ÉõÀVjgÁªï F PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß £ÉgÀªÉÃj¹zÀ jÃwAiÀÄ£ÀÄß MAzÉqÉ ºÉýzÁÝgÉ. ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß UÀªÀÄ£ÀzÀ°èj¹PÉÆAqÀÄ ¥ÀĸÀÛPÀ ªÀiÁqÀĪÀªÀgÀÄ EA¢UÀÆ ªÀiÁUÀðzÀ²ðAiÀiÁV F CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß C£ÀĸÀj¸À§ºÀÄzÀÄ JAzÀgÉ vÀ¥Àà®è.

PÉ®¸ÀzÀ £ÀqÀÄªÉ vÀªÀÄä ªÀÄÄAzÉ §AzÀ vÉÆqÀPÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÁj¹PÉƼÀÄîvÁÛ ¸ÀA¥ÁzÀQÃAiÀÄ ªÀÄAqÀ½ ªÀÄÄAzÉ ¸ÁVvÀÄ. ¯ÉÃRPÀjAzÀ ºÀ¸ÀÛ¥Àæw §gÀÄvÀÛ¯Éà ¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ ¯ÉPÁÌZÁgÀ (3,000zÀ «Äw¥Á®£ÉUÁV), §½PÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ, ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ, WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ J®èªÀ£ÀÆß DzsÁgÀ UÀæAxÀUÀ¼À £ÉgÀ«¤AzÀ vÁ¼É£ÉÆÃqÀĪÀÅzÀÄ, ªÀåvÁå¸ÀUÀ½zÀÝgÉ UÀÄgÀÄvÀÄ ºÁQ ¥ÀæzsÁ£À ¸ÀA¥ÁzÀPÀgÀ UÀªÀÄ£ÀPÉÌ vÀgÀĪÀ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß eÉ. ªÀÄzsÀĸÀÆzÀ£À, ¸ÉÆêÀÄ£ÁxÀ £ÁAiÀÄPï, UÀ.PÀÈ. ªÉAPÀmÉñÀªÀÄÆwð, J.J¸ï. £ÀlgÁeï ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀgÀÄ £ÉgÀªÉÃj¹zÀgÀÄ. FUÀ `wgÀÄzÁ¸À' J¤¹gÀĪÀ ²æà wgÀÄ CxÀªÁ JA.L. wgÀÄ£ÁgÁAiÀÄt CAiÀÄåAUÁAiÀÄðgÀAvÀÆ ¨sÁgÀvÀ-¨sÁgÀwAiÀÄ DvÀäzÀAvÉ PÉ®¸À ªÀiÁrzÀªÀgÀÄ.

F PÉ®ªÀgÀÄ N¢zÀ £ÀAvÀgÀ ºÀ¸ÀÛ¥Àæw ¥ÀæzsÁ£À ¸ÀA¥ÁzÀPÀgÀ PÉÊUÉ. CzÀ£ÀÄß N¢, CUÀvÀåªÁzÀ UÁvÀæPÉÌ ¸Àj¥Àr¹, G¥À²Ã¶ðPÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆlÄÖ Erà ¥ÀĸÀÛPÀzÀ ¸ÀégÀÆ¥À-¸ÁxÀðPÀåUÀ¼À PÀqÉUÉ UÀªÀÄ£À PÉÆqÀ¨ÉÃPÁzÀªÀgÀÄ, avÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀªÀgÀÄ CªÀgÀÄ. CUÀvÀåªÁzÀ ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß, «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ, C¤ªÁAiÀÄðªÁzÀ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß JµÉÖà PÀµÀÖ¥ÀmÁÖzÀgÀÆ ¸ÀAUÀ滸ÀĪÀÅzÀÄ PÀÆqÀ ¸ÀA¥ÁzÀQÃAiÀÄ §¼ÀUÀzÀ UɼÉAiÀÄgÀ PÉ®¸À. MªÉÄä »ÃUÁ¬ÄvÀÄ: PÀªÀįÁ £ÉºÀgÀÄ CªÀgÀ PÀÄjvÀÄ ¥ÀĸÀÛPÀªÀ£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¹ ªÀÄÄzÀætPÉÌ PÉÆqÀĪÀµÀÖgÀ°è CªÀgÀ vÀAzÉAiÀÄ ºÉ¸Àj£À §UÉÎ ¸ÀAzÉúÀ §AvÀÄ. ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹zÁUÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ §AzÀªÀÅ. DUÀ CA¢£À ¥ÀæzsÁ¤ EA¢gÁ UÁA¢ü CªÀjUÉà vÀAw PÀ¼ÀÄ»¹zÀgÀÄ. ¥ÀæzsÁ¤ PÀbÉÃj¬ÄAzÀ GvÀÛgÀ §AvÀÄ; CzÀgÀAvÉ ¸Àj¥Àr¹ ¥ÀĸÀÛPÀzÀ ªÀÄÄzÀæt £ÀqɬÄvÀÄ. 

  F §ÈºÀvï AiÉÆÃd£ÉUÉ ºÀt ºÉÆA¢¸ÀĪÀÅzÀÄ PÀµÀÖªÁzÁUÀ LzÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À oÉêÀtÂAiÀÄ MAzÀÄ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß gÀƦ¹zÀgÀÄ. CzÀgÀAvÉ ºÀt ElÖªÀjUÉ ±ÉÃ. 6.25 zÀgÀzÀ §rØ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀ- ¨sÁgÀw ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À GavÀ ¤ÃrPÉ. CzÀPÀÆÌ d£À ¸ÀàA¢¹ 7.40 ®PÀë gÀÆ. ¸ÀAUÀæºÀªÁ¬ÄvÀÄ; oÉêÀtÂzÁgÀgÀÄ 659 ªÀÄA¢. CAzÀÄ F ªÉÆvÀÛ zÉÆqÀØzÉà DVvÀÄÛ. F ºÀtzÀ ¸ÀAUÀæºÀzÀ°è ±Àæ«Ä¹zÀ PÉÆ.gÁ. gÁdUÉÆÃ¥Á¯ï, ªÀÄÄzÀætzÀ §ÈºÀvï PÉ®¸À ¥ÀÆgÉʹzÀ ªÀÄAZÀ£À¨É¯É gÁWÀªÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ ¹§âA¢, PÀ¯Á«zÀgÁzÀ `²æÃ', PÉ.JA. ZÀAzÀæªÀÄÆwð, PÉ. UÀuÉñÀ DZÁAiÀÄð, ©.JA. ªÉAPÀmÉÃ±ï ªÀÄÄAvÁzÀªÀgÉ®è CA¢£À 510 ¥ÀĸÀÛPÀUÀ½UÉ ±ÁèWÀ¤ÃAiÀÄ ¸ÉÃªÉ ¸À°è¹zÀÝgÀÄ. GzÀå«Ä, ¥ÀjµÀvï£À CzsÀåPÀë JA. UÉÆëAzÀgÁªï ªÀÄPÀ̽UÉ F ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß GavÀªÁVAiÉÄ ºÀAazÀÝgÀÄ.

CUÀ°zÀªÀgÀ §UÉUÉ ªÀiÁvÀæ ¥ÀĸÀÛPÀ gÀZÀ£É ¨sÁgÀvÀ-¨sÁgÀw ºÁQPÉÆAqÀ ZËPÀlÄÖ; 3-4 zÀ±ÀPÀUÀ¼ÀÄ PÀ¼ÉAiÀÄĪÀµÀÖgÀ°è gÁµÉÆÖçÃvÁÜ£À §¼ÀUÀPÉÌ E£ÉßµÉÆÖà ªÀÄA¢ D ¸Á°UÉ ¸ÉÃgÀ¨ÉÃPɤ¹vÀÄ. CzÀPÁÌV JgÀqÀ£Éà ¸ÀgÀtÂAiÀÄ£ÀÄß DgÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ. F ¸ÀgÀtÂUÉ ¯ÉÃRPÀ-¥ÀvÀæPÀvÀð `agÀAfë' CªÀgÀÄ ¥ÀæzsÁ£À ¸ÀA¥ÁzÀPÀgÀÄ. F ¸ÀgÀtÂAiÀÄ ªÉÆzÀ® PÀAw£À 50 ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ FUÁUÀ¯É £Ár£À ªÀÄPÀ̼À PÉʸÉÃjªÉ. JgÀqÀ£Éà PÀAw£À 50 ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ EzÉà ªÀiÁZïð 8gÀAzÀÄ ¯ÉÆÃPÁ¥ÀðuÉUÉƼÀÄîwÛªÉ. F ¸ÀgÀtÂUÀÆ »A¢£À ¸ÀgÀtÂAiÉÄà DzÀ±ÀðªÁVzÀÄÝ, ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ §ºÀÄvÉÃPÀ CzÉà §UÉAiÀÄ°è ¹zÀÞªÁVªÉ. E¢ÃUÀ ¯ÉÆÃPÁ¥ÀðuÉUÉƼÀÄîwÛgÀĪÀ ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À°è UÉÆgÀÆgÀÄ gÁªÀĸÁé«Ä CAiÀÄåAUÁgï, qÁ|| gÁdPÀĪÀiÁgï, ¦.©. ²æäªÁ¸ï, ºÀgÀ¥À£ÀºÀ½î ©üêÀĪÀé, ¸À°ÃA C°, J.©. ±ÉnÖ, ±ÀPÀÄAvÀ¯ÁzÉë, ¥ÀArvï gÀ«±ÀAPÀgï, §¸ÀªÀgÁd gÁdUÀÄgÀÄ, PÉAUÀ¯ï ºÀ£ÀĪÀÄAvÀAiÀÄå, ©¹ä¯Áè SÁ£ï, ¨É£ÀUÀ¯ï £ÀgÀ¹AUÀgÁªï, UËjñÀ PÁ¬ÄÌt ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ ¸ÉÃjªÉ. 

-    JZï. ªÀÄAdÄ£ÁxÀ ¨sÀmï